Twoje dziecko wybiera Minecrafta? Możesz się cieszyć i martwić zarazem!

Dzieci grające w Minecrafta mają zwykle wyższy poziom inteligencji, ale ta gra wymaga czasu i może negatywnie wpływać na osiągnięcia szkolne. Generalnie gry komputerowe mają swoje dobre i złe strony, a wiele osób chciałoby widzieć tylko te dobre albo tylko te złe.

Instytut Badań Edukacyjnych opublikował bardzo ciekawe wyniki badań na temat gier wybieranych przez uczniów. Przeprowadzono dwa badania – w jednym brali udział uczniowie kończący V klasę szkoły podstawowej (Szkolne Uwarunkowania Efektywności Kształcenia, 2013 r.), a w drugim dzieci 6- i 7-letnie (Test Umiejętności Na Starcie Szkolnym, dwa pomiary: 2012 r. i 2013 r.).

Kto wybiera Minecrafta, kto NFS?

Badacze wybrali 11 gier, których tytuły pojawiały się najczęściej. Następnie postanowili sprawdzić, z czym może się wiązać korzystanie z danych gier. Oto skrócone wyniki.

• Minecraft – po tę grę sięgają zazwyczaj chłopcy (74%). Te osoby miały nieznacznie wyższy poziom inteligencji niż reszta badanych. Gorzej radziły sobie z pisaniem, a lepiej z matematyką. Niestety Minecraft ma to do siebie, że pochłania dużo czasu. Dlatego uczeń grający w tę grę może osiągać średnio niższe oceny z matematyki, języka polskiego, języka angielskiego i informatyki. Może też mieć więcej nieusprawiedliwionych nieobecności w szkole.
• FIFA – grają w nią zwykle chłopcy (92%) o poziomie inteligencji nieznacznie gorszym od średniego. Nieznacznie gorzej radzili sobie z czytaniem i pisaniem, lepiej za to z matematyką.
• Sims – tę grę wybierają dziewczynki (83%). Grające w ten tytuł miały wyższe osiągnięcia szkolne w pisaniu i czytaniu. Miały też lepszą sytuację rodzinną i wyższy poziom inteligencji na tle rówieśników. Ta gra nie pochłania bardzo dużo czasu. Uczniowie przyznający się do grania w Sims spędzają na tym ok. 25 min mniej jednorazowo.
• League of Legends – w tę grę grają zwykle chłopcy (84%), którzy byli w lepszej sytuacji materialnej niż rówieśnicy, uzyskiwali również nieco wyższe wyniki w teście umiejętności matematycznych. Piątoklasiści, którzy deklarowali granie w LoL, poświęcali na granie w gry jednorazowo 1,5 h więcej niż pozostali uczniowie.
• Angry Birds – to gra często wybierana przez dziewczynki (70% grających), które w klasie III były w lepszej sytuacji materialnej niż rówieśnicy i osiągały lepsze niż przeciętne wyniki w czytaniu. Przyznający się do grania w Angry Birds spędzają na tym ok. 40 min mniej jednorazowo.
• Counter-Strike – to gra wybierana przez chłopców (91%). Grający w nią byli w gorszej sytuacji materialnej, mieli słabsze wyniki w pisaniu i czytaniu oraz niższy zmierzony poziom inteligencji. Piątoklasiści, którzy deklarowali granie w CS, poświęcali na granie w gry jednorazowo 1,5 h więcej niż pozostali uczniowie.
• MovieStar Planet – to gra, w którą prawie wyłącznie grają dziewczęta (99%). Z grupy rówieśniczej wyróżnia je to, że w klasie III lepiej pisały. Jednorazowo spędzały na graniu 20 min mniej.
• World of Tanks – grę wybierają chłopcy (94%) z lepiej sytuowanych materialnie rodzin, lepiej radzili sobie z matematyką niż rówieśnicy. To również jest gra dość czasochłonna (średnio godzinę dziennie więcej).
• Need for Speed – grają w nią chłopcy (96%), którzy znajdowali się w gorszej sytuacji materialnej, gorzej radzili sobie z czytaniem niż rówieśnicy.
• Grand Theft Auto – gra wybierana przez chłopców (87%), którzy dużo słabiej radzili sobie z pisaniem, matematyką i czytaniem. Mieli też niższy poziom inteligencji. Granie w tę grę wiąże się z przeznaczaniem większej ilości czasu na granie.
• Metin – w grę grają przede wszystkim chłopcy (87%), którzy słabiej radzili sobie z pisaniem i mieli niższy poziom inteligencji. Piątoklasiści, którzy deklarowali granie w Metin, poświęcali na granie w gry jednorazowo 1,5 h więcej niż pozostali uczniowie.

Trzeba pamiętać, że przedstawione tu wnioski stanowią podsumowanie badań. Nie każdy gracz w Minecrafta będzie inteligentniejszy od kolegów, nie każdy fan NFS musi gorzej czytać.

Trzeba bardzo ostrożnie podchodzić do kwestii wpływu gier na osiągnięcia szkolne. Sami badacze podkreślają, że są na etapie stawiania pewnych hipotez. Można sądzić, że gry zajmujące mniej czasu (jak Angry Birds) wiążą się z lepszymi osiągnięciami szkolnymi. Na tej podstawie można nieśmiało postawić hipotezę, że czasochłonne gry są rozrywką szkodzącą szkolnym osiągnięciom. Przesadą byłoby jednak stwierdzenie, że naukowcy są tego pewni.

Ciemne i jasne strony gier

Badania IBE z pewnością sprawią, że każdy poczuje potrzebę wypowiedzenia się na ten temat. Znajdą się obrońcy gier komputerowych oraz ich przeciwnicy. W rzeczywistości każde z tych stanowisk może być obarczone pewnym błędem. Gry nie są bowiem ani dobre, ani złe. Badacze IBE już wcześniej mówili, że gry wydają się mieć swoje ciemne i jasne strony.

Gry najwyraźniej rozwijają zdolności odpowiedzialne za szybką ocenę sytuacji i podjęcie decyzji. Rozwijają spostrzegawczość, zdolność do szybkiego reagowania w złożonych sytuacjach, umiejętność wywołania i utrzymania koncentracji, samodzielność w podejmowaniu decyzji. Zdaniem uczniów granie w gry pomaga im też rozwijać umiejętności językowe. Wymaga tego od nich obcojęzyczna wersja gry lub gdy pojawia się konieczność porozumienia z graczami ze świata.

Ciemna strona gier wiąże się z ryzykiem czegoś w rodzaju uzależnienia. Mogą pochłaniać mnóstwo czasu, co powoduje problemy w szkole. Gry dają nam poczucie, że coś osiągamy, ale najczęściej nie wymagają uporczywego i powolnego powtarzania pewnych czynności. Takich gier nikt nie lubi. Niestety wiele rzeczy w życiu osiąga się w taki sposób, a gracze źle to znoszą.

Jest wiele sposobów, by przegrać

Nie da się zatem powiedzieć, że gry są dobre lub złe. Trzeba raczej być świadomym ich zalet i wad. Każde inne medium lub hobby ma wady i zalety. Przykładowo granie utworów Bacha na gitarze klasycznej można uznać za szlachetne zajęcie, ale są i takie osoby, które przez granie na instrumentach zaniedbały naukę. Postawa grającego na gitarze klasycznej może powodować wady postawy. Ba! Nawet czytanie książek, jakże często kojarzone z inteligencją, może być zajęciem odciągającym nas od ważnych spraw. Nie jest to też najzdrowsze dla wzroku, podobnie jak gry komputerowe.